چرا مسکن بی‌خانمان‌ها نباید زیبا باشد؟

به گزارش مجله خبری نگار، نمایشگاه «بعدی کیست؟» که در موزه معماری دانشگاه فنی مونیخ برگزار شده، هدفش این است که نشان دهد در کنار اقدامات اقتصادی و اجتماعی، معماری نیز می‌تواند نقش قدرتمندی در رسیدگی به بحران بی‌خانمانی داشته باشد.

بی‌خانمانی در سال‌های اخیر در ایالات متحده آمریکا و بسیاری از کشور‌های اروپایی رو به افزایش است. بر اساس سرشماری پناهگاه‌های بی‌خانمان شهر نیویورک، تعداد افرادی که در پناهگاه‌های شهر می‌خوابند از سال ۱۹۹۰ بیش از دو برابر شده است. تعداد افرادی که در خیابان‌های لندن زندگی می‌کنند نیز بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، ۱۸ درصد افزایش یافته است. همچنین این مشکل در کشوری مانند آلمان نیز علی‌رغم مزایای اجتماعی نسبی افزایش داشته است.
در کنار مدل‌های معماری و فیلم‌هایی درباره بحران بی‌خانمانی، نمایشگاه «بعدی کیست؟» شامل مروری کلی از مشکلات ناشی از بی‌خانمانی در شهر‌های مختلفی مثل مسکو و توکیو است. در بسیاری از کشور‌ها افزایش بیکاری ناشی از شیوع ویروس کرونا تعداد بیشتری از مردم را وادار به زندگی در خیابان‌ها کرده و از طرفی تحمیل قرنطینه‌ها نیز برای بسیاری از افراد موقعیت‌های پرمخاطره‌ای را ایجاد کرده است.

مسئله بی‌خانمانی در آمریکا به نسبت اروپا پررنگ‌تر است. برای مثال در لس‌آنجلس که ۴ میلیون جمعیت دارد، در سال ۲۰۲۰،۶۶۴۳۴ نفر بی‌خانمانی را تجربه کرده‌اند. مقام‌های مونیخ می‌گویند در این شهر که یک و نیم میلیون نفر جمعیت دارد، حدود ۹۰۰۰ نفر در پناهگاه‌ها زندگی می‌کنند.

Star Apartments، یک مدل مسکن برای افرادی که سابقه بی‌خانمانی دارند

سرپرست این نمایشگاه در گفت وگویی درباره بحران بی‌خانمانی گفت: «بی‌خانمانی بسیاری از شکست‌های جوامع به ویژه در حوزه مدرسه، عدالت و مسکن را مشخص می‌کند.»
وی همچنین اضافه کرده است: «ما نیز بخشی از این بحران محسوب می‌شویم، اما در عین حال می‌توانیم بخشی از پایان خیلی چیز‌ها نیز باشیم.»

در بسیاری از موارد ساخت مسکن برای افراد بی‌خانمان با مشکل کمبود بودجه مواجه است که نیازمند راه‌حل‌های معماری خلاقانه و یا استفاده از مواد اهدایی برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها است. به هر حال، اما به نظر می‌رسد که معمار نمی‌تواند کار یک روانشناس و یا مددکار اجتماعی را انجام دهد بلکه صرفا می‌تواند چهارچوبی را برای حل بحران بی‌خانمانی ایجاد کند.

تحقیق در مورد شرایط بی‌خانمانی در ۱۰ شهر آلمان در طرحی توسط کاترین گیلمور ارائه شده است

یکی از پروژه‌هایی که در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است، ساختمانی به شکل مار در فرانکفورت است که برای جایگزینی یکی از بدنام‌ترین پناهگاه‌های اضطراری آلمان ساخته شده است. ساختمان جدید، اما چشم‌نواز است و نمای رنگین کمانی‌اش آن را تبدیل به یک نقطه برجسته معماری غیرمنتظره در سطح شهر کرده است.

نمایشگاه «بعدی کیست؟» که تا ششم فوریه ۲۰۲۲ ادامه دارد، شامل مجموعه آثاری از معماران کشور‌های مختلف است که تلاش دارند تا مسکن‌های زیبایی برای افراد بی‌خانمان بسازند و از این طریق چهارچوبی برای حل این بحران ایجاد کنند.

نمایی داخلی از پروژه Star Apartments در نمایشگاه «بعدی کیست؟»